دیسمنوره یا قاعدگی دردناک، شایع ترین اختلال قاعدگی در ۵۰ تا ۷۰ درصد از بانوان و دختران مجرد است که معمولا یکی دو روز و در بعضی افراد تا پایان خونریزی قاعدگی ادامه دارد. شدت دیسمنوره در بسیاری از خانم ها در حد متوسط است. اما در برخی نیز ممکن است باعث دردهای شدیدی شود که حتی زندگی فرد را مختل کند.
دیسمنوره به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می شود. ما در این مقاله قصد داریم به تفاوت دیسمنوره اولیه و ثانویه بپردازیم و اینکه در چه مواردی باید دیسمنوره را جدی بگیریم؟ پس تا پایان این مقاله همراه ما باشید. برای دسترسی سریع به بخش های مختلف مقاله می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
۶ تفاوت دیسمنوره اولیه و ثانویه
به گفته دکتر سیده زهرا طباطبایی، جراح و متخصص زنان و زایمان، دیسمنوره اولیه و ثانویه هر چند هر دو با دردهای پریودی همراه هستند اما کاملا با هم فرق دارند. مهمترین تفاوتهای دیسمنوره اولیه و ثانویه عبارتند از:
۱. سن شروع
دیسمنوره اولیه با شروع پریودی و از سنین نوجوانی شروع می شود. اما به مرور با بالا رفتن سن و زایمان، درد قاعدگی نیز کمتر می شود. اما دیسمنوره ثانویه معمولا بعد از ۲۰ سالگی رخ می دهد و با بالا رفتن سن، شدت دردهای پریودی بیشتر می شود. البته ممکن است این عارضه در نوجوانی هم بروز کند.
۲. علائم دیسمنوره
دیسمنوره اولیه با درد خفیف یا متوسط در یک تا دو روز اول قاعدگی همراه است. با گذشت زمان درد قاعدگی کمتر می شود. ولی در دیسمنوره ثانویه از چند روز قبل از پریودی دردها شروع شده و طی قاعدگی و به مدت ۵ تا ۷ روز ادامه دارند.
درد دیسمنوره ثانویه شدید است و با گذشت زمان بدتر می شود. این عارضه به جز پریود دردناک، با علائم دیگری مثل بی نظمی قاعدگی و خونریزی سنگین یا خیلی سبک نیز همراه است.
۳. علت دردهای شدید قاعدگی
علت دیسمنوره اولیه، افزایش ترشح پروستاگلاندین ها است که باعث انقباضات رحمی موقع زایمان می شوند. سطح این مواد در یکی دو روز اول قاعدگی زیاد است، اما بعد کمتر می شود و قاعدگی دردناک بعد از ۱ تا ۲ روز از بین می رود.
اما علت دیسمنوره ثانویه، بیماری های دستگاه تولیدمثلی دختران یا زنان است. بیماری هایی مثل کیست تخمدان، التهاب لگن و عفونت های مقاربتی شایع ترین علت دیسمنوره ثانویه هستند. دیگر اختلالاتی که باعث بروز این بیماری می شوند عبارتند از:
- اندومتریوز (رشد بافت دیواره داخلی رحم روی جاهای دیگر لگن)
- آدنومیوز (رشد بافت جدار داخلی رحم به داخل بافت عضلانی رحم)
- فیبروم یا میوم (تومورهای خوش خیم رحم)
- آیودی گذاری برای پیشگیری از بارداری
- انسداد سرویکس (دهانه رحم)
- پولیپ رحم
بیشتر بخوانید: بهترین دکتر زنان برای درمان عفونت واژن در شیراز
شما هم می توانید برای تشخیص علت دردهای قاعدگی تان از تخصص و تجربه خانم خانم دکتر سیده زهرا طباطبایی، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی در این زمینه بهره مند شوید. جهت رزرو نوبت با شماره ۰۹۱۷۷۳۴۵۳۹۴ تماس حاصل فرمایید.
۴. روش های تشخیص
دیسمنوره اولیه نیاز به تشخیص ندارد و یک پدیده عادی است. اما برای تشخیص علت دیسمنوره ثانویه باید حتما معاینه لگنی، سونوگرافی، لاپاروسکوپی، هیستروسکوپی، آزمایش خون، آزمایش ادرار یا آزمایش های دیگر انجام شود و حفره لگنی به دقت مورد بررسی قرار گیرد.
۵. عوارض و خطرات قاعدگی دردناک
با اینکه دیسمنوره اولیه باعث می شود احساس ناخوشایندی داشته باشید و نتوانید به راحتی کارهای روزمره را انجام دهید، اما خطر خاصی ندارد. اما دردهای شدید پریودی در دیسمنوره ثانویه باعث می شوند زندگی بیمار برای چند روز کاملا مختل شود و نتواند سر کلاس یا سر کار برود.
همچنین دیسمنوره ثانویه می تواند بر اساس علت بروز دیسمنوره، مشکلات و عوارض جدی مثل ناباروری، کم خونی شدید و احساس درد موقع نزدیکی ایجاد کند. حتی در مواردی، عدم درمان این عارضه ممکن است خطر جانی برای خانم ها به دنبال داشته باشد.
۶. درمان قاعدگی دردناک
راه های درمان دیسمنوره اولیه و کاهش درد ساده هستند. می توانید با کیسه آب گرم، تحرک بیشتر، عدم مصرف خوراکی های کافئین دار یا نمکی و خوردن سبزیجات و میوه های سرشار از فیبر، درد پریود را کمتر کنید. مصرف داروهای مسکن و ضد التهاب های غیراستروئیدی هم می تواند به تسکین دردتان کمک کند.
اما این روش ها برای درمان دیسمنوره ثانویه اصلا موثر نیستند. برای درمان دردهای شدید قاعدگی در شیراز، پزشک متخصص زنان با توجه به علت دیسمنوره ثانویه از روش های زیر برای درمان بیمار استفاده می کند:
- تجویز داروهای هورمونی یا قرص های ضدبارداری
- آمبولیزاسیون شریان رحم برای کاهش سایز میوم
- جراحی برداشتن فیبروم
- عمل هیسترکتومی (برداشتن) رحم
- جراحی برداشتن تخمدان
- عمل لاپاراسکوپی
در صورتی که دچار دردهای قاعدگی شدید هستید، می توانید برای تشخیص علت دیسمنوره می توانید به مطب خانم دکتر سیده زهرا طباطبایی، جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی مراجعه کنید. جهت رزرو نوبت با شماره ۰۹۱۷۷۳۴۵۳۹۴ تماس حاصل فرمایید.
چه زمانی باید برای درمان دیسمنوره اقدام کرد؟
به گفته خانم دکتر طباطبایی، اگر دچار علائم دیسمنوره ثانویه هستید، حتما باید برای تشخیص علت بروز و درمان آن به متخصص زنان مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:
- دردهای قاعدگی بیش از دو روز هستند که از شدت آنها کم نمی شود.
- فرد دچار بی نظمی قاعدگی شده و حجم خونریزی زیاد یا خیلی کم شده است.
- دردهای لگنی یا کرامپ های شدید در طول پریودی که از چند روز قبل از آن حس می شود.
- بیمار بین دو قاعدگی یا بعد از رابطه جنسی دچار لکه بینی و خونریزی شده و مقاربت دردناک دارد.
دیسمنوره ثانویه از جمله اختلالات قاعدگی است که با روشهای خانگی درمان نمی شود. عدم تشخیص به موقع و درمان علت بروز این علائم می تواند در آینده منجر به مشکلات جدی تری مثل ناباروری یا پخش شدن عفونت یا التهاب لگنی به بخش های دیگر بدن شود. با تشدید این عارضه نه تنها طول درمان اختلالات قاعدگی بیشتر می شود بلکه لازم است از روشهای تهاجمی تر و پر عارضه تری مثل جراحی برای درمان بیمار استفاده شود.
پرسش و پاسخ دیسمنوره اولیه و ثانویه
معمولا سوالات زیر در مورد دیسمنوره اولیه و ثانویه توسط بیماران پرسیده می شود:
آیا دیسمنوره با ورزش بهبود می یابد؟
اگر دیسمنوره اولیه باشد، بله. چون گردش خون به رحم بیشتر شده و قاعدگی دردناک کمتر می شود. اما برای دیسمنوره ثانویه حتما باید به پزشک مراجعه کنید چون این عارضه با ورزش برطرف نمی شود.
آیا درد قاعدگی باعث ناباروری می شود؟
دردهای قاعدگی به خودی خود نمی توانند باعث ناباروری شوند. ولی درد پریودی در دیسمنوره ثانویه اگر بدلیل کیست تخمدان، میوم رحمی و دیگر مشکلات دستگاه تناسلی زنان باشد، می تواند به ناباروری در زنان منجر شود. ولی با مراجعه به موقع به پزشک می توانید از بروز این عوارض جلوگیری کنید.
آیا دیسمنوره خطرناک است؟
اگر دیسمنوره ثانویه دارید اما برای درمان آن هنوز اقدام نکرده اید، این عارضه می تواند برایتان با خطراتی همراه باشد و سلامت دستگاه تناسلی و اندام های لگنی شما را تحت تاثیر قرار دهد. اما دیسمنوره اولیه کاملا شایع و عادی است و هیچ خطری ندارد.
اگر شما هم سوالی درباره فرق دیسمنوره اولیه و ثانویه یا روش های درمان دیسمنوره ثانویه دارید، می توانید سوالات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
سلام. من دو روز اول قاعدگی خیلی درد و حالت تهوع دارم. اینها هم علائم دیسمنوره است؟
سلام. عزیزم اگر دردها خیلی شدیده و کلا هر چی میگذره بدتر میشه و حتی بعد از خونریزی پریودی هم ادامه داره، باید برای تشخیص علت و درمان این نوع دردها به پزشک زنان مراجعه کنید. این دردها غیرعادیه. اما درد در یکی دو روز اول و حالت تهوع عادیه و باید بعد از یکی دو روز این علائم باید خیلی کم یا کاملا محو بشه.
اگر فیبروم علت دردهای قاعدگی باشه، برای دخترها بدون جراحی میشه درمانش کرد؟
سعی می کنیم اول با دارو، اندازه میوم رو کنترل کنیم که بزرگ نشه که درد و خونریزی قاعدگی هم کمتر میشه. اما برای میوم های بزرگ یا علائم شدید قاعدگی، اگر چاره ای نداشته باشیم، مجبوریم عمل میومکتومی رو انجام بدیم تا فیبروم رو خارج کنیم.