حدود ۶۰ درصد از زنان حداقل یک بار در طول زندگی خود دچار عفونت ادراری (UTI) می شوند. UTI می تواند هر بخشی از دستگاه ادراری (مجرای ادرار، حالب، مثانه و کلیه ها) را درگیر کند. به طور عادی ادرار فاقد باکتری یا میکروب های دیگر است و بدون هیچ آلودگی در دستگاه ادراری حرکت می کند.
باکتری ها از بیرون بدن وارد سیستم ادراری شده و باعث بروز عفونت های ادراری می شوند. ما در این مقاله قصد داریم شما را با علائم، علل و درمان عفونتهای ادراری زنان در شیراز آشنا کنیم.
عفونت دستگاه ادراری چیست؟
ادرار در کلیه ها ساخته و در مثانه ذخیره می شود. در واقع ادرار حاوی مواد زائدی است که باید از راه مجرا و منفذ ادراری از بدن دفع شوند. منفذ و مجرای ادرار در زنان در بالای دهانه واژن قرار گرفته است. بنابراین میکروبهای واژن به راحتی می توانند از طریق رابطه جنسی وارد منفذ ادراری شوند.
عفونت ادراری در زنان یک عفونت شایع است و از هر ۵ زن ۱ نفر در طول زندگی خود آن را تجربه می کند. به طور کلی دو نوع عفونت ادراری وجود دارد:
عفونت ادراری ساده: بیشتر عفونت های ادراری از این نوع هستند و معمولا در زنانی رخ می دهند که ساختار مجاری ادراری آنها طبیعی است و هیچ مشکلی ندارد.
عفونت ادراری پیچیده: کسانی که مجرای ادرارشان غیرطبیعی است و یا باکتری های دستگاه ادراری آنها مقاوم به درمان های آنتی بیوتیکی است، دچار این نوع عفونت هستند.
به گفته دکتر سیده زهرا طباطبایی، جراح و متخصص زنان و زایمان، اگر علت عفونت ادراری در زنان مشکلات زنانه باشد، بهترین دکتر برای درمان عفونت ادراری، پزشک متخصص زنان است.
علائم عفونت ادراری زنانه
علائم عفونت ادراری در زنان یائسه و غیر یائسه به دلیل ایجاد عفونت، التهاب و تحریک در دیواره دستگاه ادراری بروز می کند. این علائم عبارتند از:
- درد پهلو ها، کمر، لگن یا واژن
- احساس فشار در قسمت تحتانی لگن
- بی اختیاری ادرار فوریتی (احساس نیاز شدید به دستشویی در حالی که ادرار خیلی کمی دارید)
- تکرر ادرار شبانه
- درد هنگام رابطه جنسی
- خستگی
- احساس سردرگمی
- نشت غیر ارادی ادرار (در بعضی مواقع)
علائمی مثل تب یا لرز، تهوع و استفراغ نیز از علائم عفونت ادراری شدید در زنان هستند که خبر از سرایت عفونت به کلیه ها می دهند.
بیشتر بخوانید: درمان قطعی بی اختیاری ادراری زنان در شیراز
شما هم می توانید برای درمان عفونت های ادراری یا واژینالی خود در شیراز به مطب دکتر سیده زهرا طباطبایی، جراح و متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. جهت رزرو نوبت با شماره ۰۹۱۷۷۳۴۵۳۹۴ تماس بگیرید.
علت های عفونت های ادراری در زنان
باکتریها و میکروبهایی که در اطراف واژن و راست روده زندگی می کنند، اصلی ترین علت عفونت های مکرر ادراری در زنان هستند. این باکتریها با عدم رعایت بهداشت از ناحیه رکتوم (راست روده) و اطراف واژن به نواحی واژینالی منتقل شده و بعد به منفذ ادراری و مجرای ادرار سرایت می کنند. عوامل زیر خطر بروز عفونت ادراری در زنان و دختران را افزایش می دهند:
یائسگی: با کاهش هورمون استروژن در یائسگی و بروز خشکی و آتروفی در واژن و دیواره مجاری ادراری، خطر بروز عفونت ادراری نیز در زنان مسن بیشتر می شود. خشکی و آتروفی واژن و مجرای ادرار را میتوان به راحتی با درمان قطعی و سریع خشکی واژن در شیراز برطرف کرد.
مشکلات ژنتیکی: بعضی زنان به دلایل ژنتیکی بیشتر مستعد ابتلا به عفونت های ادراری هستند. چون چسبیدن باکتری ها به دیواره مجاری آنها آسان تر از زنان دیگران است.
رابطه جنسی: نزدیکی می تواند باعث انتقال باکتری های اطراف واژن و یا شریک جنسی شخص به منفذ ادرار و دستگاه ادراری شود.
روشهای پیشگیری از بارداری: استفاده از دیافراگم، کاندوم و فوم اسپرم کش احتمال ابتلا به عفونتهای ادراری را در زنان بیشتر می کند.
ناهنجاری های ساختاری: وجود هر نوع ناهنجاری در سیستم ادراری که باعث مسدود شدن مجرای ادرار شود، می تواند علت عفونت ادراری در زنان باشد. معمولا این ناهنجاریها از سنین کودکی وجود دارند و باعث عفونت ادراری در کودکان می شوند.
برخی بیماریها: ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن و دیابت کنترل نشده باعث می شوند بدن نتواند به خوبی در برابر میکروبهای سیستم ادراری از خود دفاع کند.
همچنین زنانی که جراحی کرده و برایشان سوند (لوله ای برای تخلیه ادرار که در منفذ ادرار کار گذاشته می شود) وصل شده است نیز در معرض UTI هستند.
نکته: بیش از ۹۰ درصد عفونتهای ادراری توسط باکتری به نام ایکولای (E. coli) ایجاد می شود که به طور معمول در روده های انسان زندگی می کند.
علت شایع بودن عفونت ادراری در زنان
معمولا زنان بیشتر از مردان دچار عفونتهای ادراری می شوند. چون مجرای ادراری در زنان کوتاهتر از مردان است و باکتریها می توانند به سرعت خودشان را به مثانه برسانند.
نحوه تشخیص عفونت ادراری زنان در شیراز
در شیراز، متخصص زنان برای تشخیص علت عفونت ادراری، علاوه بر پرسیدن علائم، نوع بیماریها و داروهایی که شخص استفاده می کند، آزمایش ادرار و یا کشت ادرار را نیز تجویز می کند. همچنین اگر عفونت شما مقاوم به درمان باشد، با استفاده از روشهای زیر علت عفونت مشخص می شود:
- تصویر برداری اولتراسوند از اندام های داخلی لگن
- سیستوسکوپی (استفاده از ابزار ویژه ای مجهز به یک لنز و یک منبع نور به نام سیستوسکوپ برای دیدن داخل مثانه)
- عکس برداری با سی تی اسکن
- سونوگرافی
- MRI
با این روشها می توان ناهنجاری های ساختاری سیستم ادرار در زنان را تشخیص داد.
درمان عفونتهای ادراری زنان در شیراز
به گفته خانم دکتر طباطبایی، آنتی بیوتیک برای درمان عفونت ادراری زنان به عنوان اولین خط درمان و نیز بهترین دارو برای درمان عفونت ادراری در زنان است. البته برای کاهش و درمان درد و سوزش ادرار هم، برای خانم ها داروهای ضد درد تجویز می شود.
پزشک زنان بسته به نوع باکتریها و نوع عفونت ادراری برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز می کند. برای درمان عفونت مجاری ادراری در شیراز از روش های زیر استفاده می شود:
درمان UTI ساده
معمولا برای درمان عفونت های ساده باید یک دوره کوتاه (۳ روزه) از آنتی بیوتیک های زیر استفاده کنید:
- نیتروفورانتوئین (مثل Macrodantin، Macrobid، …)
- سولفونامیدها
- آموکسی سیلین
- سفالوسپورین ها
- سفالکسین (کفلکس)
- سفتریاکسون
- تری متوپریم/سولفامتوکسازول (مثل Bactrim، Septra، …)
- فسفومایسین (مونورول)
- داکسی سایکلین
- کینولون ها (مثل سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین، …)
البته ممکن است برخی از عفونت های ساده به درمان طولانی تری (بیش از ۳ روز) نیاز داشته باشند.
توجه توجه: کینولون ها برای عفونتهای ادراری ساده چندان توصیه نمی شوند چون مصرف آنها با عوارض زیادی همراه است. مگر اینکه شخص دچار عفونت پیچیده یا کلیوی باشد و گزینه دیگری برای درمان نباشد.
درمان UTI پیچیده
اگر به طور مکرر دچار عفونت ادراری می شوید یا علائم تان بهبود نمی یابد، عفونت شما پیچیده یا شدید است. پس باید مدت طولانی تری آنتی بیوتیک بخورید یا با تشخیص پزشکتان به بیمارستان مراجعه کنید تا برایتان آنتی بیوتیک وریدی تزریق شود.
بعد از یک دوره کوتاه مصرف آنتی بیوتیکهای وریدی، باید مصرف آنتی بیوتیک های خوراکی را تا ۲ هفته ادامه دهید. در صورت لزوم، در پایان دوره مصرف آنتی بیوتیک هم باید آزمایش کشت ادرار بدهید تا پزشک مطمئن شود باکتریها از بین رفته اند و عفونت دوباره عود نمی کند.
درمان دارویی برای UTI مکرر
برای درمان عفونت های مکرر ادراری در زنان (عفونتهای عود کننده) با توجه به علت بروز این مشکل یکی از روشهای زیر برای بیمار تجویز می شود:
- مصرف آنتی بیوتیک با دوز کم اما مدت طولانی (مثلا شش ماه یا بیشتر)
- مصرف یک دوز آنتی بیوتیک بعد از مقاربت جنسی (اگر علت عفونت، فعالیت جنسی باشد)
- استروژن درمانی (برای زنان یائسه یا شیرده که خشکی واژن هم دارند)
برای درمان انواع عفونتهای ادراری با آنتی بیوتیک توصیه می کنیم که دوره مصرف آنتی بیوتیک خود را حتما تمام کنید. چون ممکن است بعد از رفع علائم، هنوز باکتریها در سیستم ادرار پنهان شده باشند و باعث عود عفونت شوند.
درمان UTI با تکنولوژیهای جدید
۲۰ تا ۴۰ درصد از زنانی که عفونت ادراری مکرر دارند به عفونتهای واژینالی، خشکی واژن و آتروفی آن نیز دچار هستند. این بانوان با روشهای جوانسازی واژن در شیراز که اغلب با دستگاه های لیزر یا آراف واژن در شیراز انجام می شود، می توانند عفونت خود را درمان کنند.
پرتوهای لیزر یا امواج رادیوفرکانسی RF با تقویت و بازسازی دیواره واژن و مجاری ادرار، آنها را نسبت به نفوذ باکتریها مقاوم می کنند. به علاوه درمان با این روشها به رفع علائمی مثل سوزش و درد ادرار و واژن یا مقاربت دردناک نیز کمک می کند.
جهت اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید مقاله درمانهای خشکی واژن در یائسگی را از همین سایت بخوانید.
برای درمان عفونت ادراری با دارو یا روشهای پیشرفته مثل لیزر و آر اف واژن شما هم می توانید به مطب دکتر سیده زهرا طباطبایی، جراح و متخصص زنان و زایمان در شیراز مراجعه کنید. جهت رزرو نوبت با شماره ۰۹۱۷۷۳۴۵۳۹۴ تماس بگیرید.
عوارض عفونت ادراری (UTI)
عفونت مجرای ادرار اگر درمان نشود یا دوره مصرف آنتی بیوتیک تکمیل نشود، قسمتهای دیگر دستگاه ادراری هم ممکن است درگیر شده و دچار عفونت مثانه (سیستیت) و در موارد حادتر دچار عفونت کلیه (پیلونفریت) شوید. عفونت کلیه بسیار خطرناک است و می تواند باعث آلودگی خون و حتی مرگ بیمار شود.
سوالات رایج درباره درمان UTI در شیراز
بانوان شیرازی از خانم دکتر طباطبایی، معمولا سوالات زیر را درباره درمان عفونت ادراری (UTI) می پرسند:
عفونت ادراری بعد از درمان ممکن است عود کند؟
معمولا UTI بعد از درمان عود نمی کند. مگر اینکه شخص به لحاظ آناتومیکی یا ژنتیکی مستعد عفونت ادراری باشد.
درمان خانگی عفونت ادرار چقدر موثر است؟
این روشها به تنهایی موثر نیستند اما در کنار روشهای دارویی آنها را توصیه می کنیم. مثلا اینکه برای رقیق شدن ادرار و دفع باکتریها باید زیاد آب بخورید یا از خوردن مواد محرک مثانه مثل قهوه، الکل، مرکبات (پرتقال و کیوی)، نوشیدنی های گاز دار یا کافئینی بپرهیزید.
چه زنانی بیشتر دچار عفونت ادراری می شوند؟
زنان یائسه؛ کسانی که با هر بار دستشویی رفتن کاملا مثانه را تخلیه نمی کنند و یا زنانی که افتادگی مثانه، دیابت یا سیستم ادراری غیرطبیعی دارند، بیشتر دچار عفونت ادراری می شوند.
عفونت ادراری در زنان باردار هم قابل درمان است؟
بله. عدم درمان عفونت ادرار در بارداری می تواند به مادر و جنین صدمه بزند. علائم عفونت ادراری در زنان باردار با مصرف آنتی بیوتیکهای مجاز در این دوره درمان می شوند.
ممکن است مصرف آنتی بیوتیکها باعث ایجاد مقاومت دارویی شود؟
بله. بخصوص در افرادی که عفونت مکرر دارند، مقاومت دارویی در برابر آنتی بیوتیکها دیده می شود و در کنار دارو درمانی باید درمان با لیزر یا آراف را هم انجام دهند.
اگر شما هم سوالی درباره درمان عفونت های ادراری در زنان و دختران دارید، می توانید سوالات خود را همین جا از ما بپرسید. در اسرع وقت در همین صفحه به آنها پاسخ می دهیم.
سلام من باردارم و عفونت ادراری دارم. اگر دارو بخورم مشکلی برای جنین نداره؟ راه دیگه ای جز دارو میتونید بهم معرفی کنید؟
سلام عزیزم. عفونت داشتن بدتر از دارو خوردن هست پس داروهایی که پزشکتون تجویز کردن حتما تا آخر دوره درمان مصرف کنید. در کنار داروها میتونید مایعات زیاد بخورید و بهداشت لباس زیرتون رو حتما رعایت کنید.
سلام خانم دکتر. من عفونت ادراری دارم هی عود میکنه. دکترم رفتم تا دارو میخورم خوب میشه اما دوباره بعد از یه مدت برمیگرده. چکار کنم؟
احتمالا شما دوره درمان رو کامل نمی کنید و عفونت باقی میمونه و یه مدت بعد عود میکنه. اینبار داروها رو کامل و سر وقت استفاده کنید. لباس زیر نخی گشاد، خشک و تمیز بپوشید و بعد از رابطه جنسی حتما ادرار کنید. مایعات هم زیاد بخورید. اگر خوب نشدین یه سری چکاپ باید انجام بدیم که مشخص بشه مشکلتون چیه.